|
Getting your Trinity Audio player ready...
|
Многу корисници на компјутери со оперативниот систем Windows 10 ги очекува голема промена. Microsoft денеска ја прекинува поддршката за овој систем, што значи дека компјутерите кои сè уште го користат би можеле да бидат изложени на ризик.
Причината е што повеќе нема да има безбедносни ажурирања, што ќе ги направи уредите поранливи на напади. Microsoft ги охрабрува корисниците да направат бесплатна надградба на Windows 11, но не сите компјутери ќе можат да ја извршат.
„Крајот на поддршката за Windows 10 претставува катастрофа и за потрошувачите и за животната средина“, изјави Нејтан Проктор, виш директор на американската група за заштита на потрошувачи PIRG.
Windows е најпопуларниот оперативен систем за компјутери во светот, а Microsoft тврди дека се користи на повеќе од 1,4 милијарди уреди ширум светот. Околу 43 проценти од нив користеле Windows 10 во јули 2025 година, според податоците на Statcounter. Во Велика Британија, водичот за потрошувачи Which? проценува дека околу 21 милион луѓе во земјата сè уште користат Windows 10.
Анкета спроведена во септември открила дека околу една четвртина од корисниците планираат да продолжат да го користат Windows 10 дури и по завршувањето на официјалната поддршка од Microsoft, а секој седми изјавил дека планира да купи нов компјутер.
Други организации за заштита на потрошувачите ја критикуваа одлуката за укинување на поддршката, велејќи дека тоа ќе предизвика непотребно трошење и загадување на животната средина.
„Луѓето се уморни од живот во свет преполн со уреди со краток век што не можат да се поправат или губат софтверска поддршка и затоа завршуваат како отпад. Заслужуваме технологија што трае“, рече Проктор, кој се залага за правото на поправка во САД.
Што може да се направи?
Microsoft им нуди на приватните корисници две опции:
Надградба на Windows 11 или пријава за продолжени безбедносни ажурирања (Extended Security Updates – ESU) за наредните 12 месеци. Ова може да се направи во делот „Приватност и безбедност“ во поставките.
Оние кои имаат компјутери што ги исполнуваат условите за Windows 11, можат да направат бесплатна надградба. Сепак, многумина ќе мора да купат нови уреди, иако нивните сегашни компјутери работат сосема добро, посочи Проктор.
Ако сте меѓу оние што не сакаат веднаш да го надградат оперативниот систем, или вашиот уред е престар за Windows 11, можете да се пријавите во програмата што ќе обезбеди основни безбедносни ажурирања до октомври 2026 година.
Оваа програма, Extended Security Updates (ESU), не нуди техничка поддршка или други софтверски ажурирања. Корисниците во Европскиот економски простор ќе ја добијат бесплатно по регистрацијата. За останатите, тоа ќе биде бесплатно доколку имаат најнова верзија на Windows 10, Microsoft сметка и направат резервна копија на поставките. Во спротивно, ќе мора да платат 30 долари или да искористат 1.000 Microsoft Rewards поени за пристап до ESU. За комерцијални организации, цената ќе изнесува 61 долар по уред, а точниот износ ќе зависи од државата.
Што ќе се промени?
Од своето излегување во 2015 година, Microsoft редовно го одржуваше Windows 10 со ажурирања кои додаваа нови функции и ги коригираа безбедносните пропусти.
Компанијата препорачува бесплатна надградба на Windows 11, но некои постари уреди нема да можат да го поддржат новиот систем. Исто така, Microsoft го отежнува користењето на Windows 11 без Microsoft сметка, а дури и продолжувањето на животниот век на Windows 10 бара таква сметка.
Некои корисници одбиваат да се најавуваат со Microsoft профил од причини поврзани со приватноста.
Кој е ризикот?
Microsoft ќе престане да испраќа безбедносни ажурирања и поправки за Windows 10 компјутерите. Тоа ќе ги направи поранливи на вируси и малициозен софтвер, бидејќи нема да добиваат најнови заштити.
Последните месеци се забележани бројни високопрофилни сајбер напади врз компании, трговски синџири, производители на автомобили, па дури и детски градинки.
Компаниите исто така може да имаат тешкотии со усогласување со регулативите ако користат непоткрепен софтвер, напиша Јусуф Мехди, главен директор за маркетинг кон потрошувачите во Microsoft.
Можно е и други апликации да изгубат дел од функционалноста, бидејќи развивачите ќе престанат да ги приспособуваат своите нови верзии за постарите системи.
